Przyczynami ostrego niedokrwienia kończyn są:
- zator — 45% przypadków
- ostra zakrzepica tętnic — 35% przypadków
- urazy tętnic — 17% przypadków
- całkowite przerwanie krążenia żylnego — 2% przypadków
- tętniaki — 1% przypadków
Poniżej krótko omawiam dwie najważniejsze z nich.
Zator
W około jednej czwartej przyczyna zatoru jest niestety trudna do określenia. Do ich powstawania predysponują czynniki kardiologiczne (zapalenia bakteryjne serca, wady serca, zawał, tętniak, sztuczne zastawki, zaburzenia hemodynamiczne), blaszki i skrzepliny w tętnicach, choroby płuc, ciała obce w naczyniach (np. tomografia komputerowa) oraz operacje (w szczególności na sercu).
Umiejscowienie
- tętnice mózgu: 50 — 60%
- tętnice trzewi: 50%
- tętnice kończyn: 30%
- tętnica udowa: 47%
- tętnica biodrowa: 21%
- aorta brzuszna: 15%
- tętnica podkolanowa: 6%
- tętnice pachowa i ramienna: 5%
- tętnice piszczelowe i przedramienia: 3%
- wielomiejscowe: 3%
Objawy
- nagły ból
- brak tętna obwodowo do zatoru
- zaburzenia czucia do utraty czucia
- zabarwienie skóry
- obniżenie ciepłoty skóry
- osłabienie mięśni niedowład stężenie
- przykurcze mięśni
- plamy opadowe
- pęcherze krwiste
- martwica obwodowa
Ostra zakrzepica tętnic
Przyczyny
- zawał serca: 60%
- odwodnienie: 11%
- arteriografia: 5%
- zespoły uciskowe: 4%
- nieznana: 20%
Objawy
W miarę postępu czasu i w zależności od stopnia zamknięcia naczynia, pojawiają się kolejno:
- brak tętna, ból kończyny, bladość skóry, ochłodzenie;
- zmniejszenie i zaburzenia czucia, miejsowa sinica;
- porażenie ruchowe, znieczulica;
- widoczne odwodnienie odcinka objętego zakrzepicą, tworzenie się pęcherzy, wybroczyny, zgorzel.
Leczenie
Zachowawcze koncentruje się wokół zapobiegania narastaniu zakrzepu powyżej i poniżej zatoru (heparyna), zniesienia bólu oraz leczenia choroby podstawowej, która była przyczyną zakrzepicy. Przede wszystkim konieczna jest szpitalna diagnoza i decyzja co do dalszego postępowania.
W leczeniu operacyjnym stosuje się embolektomię (otwarcie tętnicy i usunięcie skrzepu), bypassy omijające oraz amputacje w przypadkach głębokiego lub trwającego długo niedokrwienia.
